Disiplin Cezaları Geri Alınabilir mi?

Disiplin cezaları, kamu görevlilerinin görev, yetki ve sorumlulukları kapsamında kamu hizmetlerinin yürütülmesi ve kamu yararının devamlılığının sağlanması amacıyla yasal olarak düzenlenmiş yaptırımlardır. Kamu hizmetlerini yürüten kamu görevlilerinin görev anlayışları, yetki ve sorumlulukları kamu hizmeti ve hizmet gerekleri ile sınırlandırılmış, bu sınırlar dışına çıkanların ise disiplin cezaları ile cezalandırılmaları öngörülmüştür.

Kural olarak disiplin amirleri veya atamaya yetkili makamlar tarafından verilen ve kesinleşen disiplin cezalarının değiştirilmesi ve geri alınması mümkün değildir. Bu husus Danıştay kararlarında da açıkça ifade edilmiştir. Şöyle ki;

Kamu hizmetinin belli bir düzen içerisinde yürütülmesi için gerekli önlemlerden olan disiplin cezası, niteliği gereği öteki idari işlemlerden farklıdır. Disiplin cezası vermeye yetkili organlar, bu organların oluşumu, çalışma usulü, karar oluşturulması, bu kararlara itiraz ve bütün bu sürecin her aşaması için öngörülen süre koşulları ile disiplin cezası işlemi sıkı şekil şartına bağlı olarak uygulanabilmektedir.

Bu özellik, disiplin cezasının yeni bir idari işlemle ortadan kaldırılmasına engeldir. Ceza ancak bir yargı kararı yahut yasama tasarrufu ile iptal edilebilir veya disiplin cezasının ağırlığına göre, belli süreler geçtikten sonra sicil dosyasından silinmesi atamaya yetkili amirden istenebilir.

Disiplin cezaları için idarenin geri alma hakkının olmadığının kabul edilmesi, kişilerin hukuka aykırı olarak aldıkları disiplin cezalarına katlanmak zorunda kalmaları neticesini doğurabilir. Kişi hukuka aykırı olarak aldığını düşündüğü disiplin cezasına karşı, dava açma hakkını kullanmak istemeyebilir veya dava açma süresini kaçırmış olabilir. Bu durumda disiplin cezasının idare tarafından geri alınamayacağının kabulü halinde, kişinin başvurabileceği hiçbir yol kalmamaktadır.

Devlet Memurları Kanunu 135. Maddesinde disiplin cezalarına karşı itiraz hükmü düzenlenmiştir. “Disiplin amirleri tarafından verilen uyarma, kınama ve aylıktan kesme cezalarına karşı disiplin kuruluna, kademe ilerlemesinin durdurulması cezasına karşı yüksek disiplin kuruluna itiraz edilebilir. İtirazda süre, kararın ilgiliye tebliği tarihinden itibaren yedi gündür. Süresi içinde itiraz edilmeyen disiplin cezaları kesinleşir. İtiraz mercileri, itiraz dilekçesi ile karar ve eklerinin kendilerine intikalinden itibaren otuz gün içinde kararlarını vermek zorundadır. İtirazın kabulü hâlinde, disiplin amirleri kararı gözden geçirerek verilen cezayı hafifletebilir veya tamamen kaldırabilirler. Disiplin cezalarına karşı idari yargı yoluna başvurulabilir.”

Bu düzenlemeye göre, disiplin cezalarına karşı süresi içinde itiraz edilmemesi halinde ceza kesinleşir. Süresi içinde itiraz edilen cezalarda itiraz kabul edilirse disiplin amiri cezayı hafifletebilir veya kaldırabilir. İtirazın reddi halinde idari yargı oyluna gidilir.

İdari yargı yoluna gidilen disiplin cezalarının kesinliğinden söz edilemez, yargı süreci sonunda kesinleşir. Kanaatimizce, hukuka aykırı bir şekilde verilen disiplin cezalarının sonradan hukuka aykırı olarak verildiği anlaşıldığında idare tarafından geri alınabilmesi, sanığın lehine olduğu kadar, hukuk devletinin de gereğidir.

Kaynaklar

F.Ebru GÜNDÜZ. DİSİPLİN CEZALARININ GERİ ALINMASI

ETİKETLER: Disiplin Cezaları Geri Alınabilir mi?